Starten als professioneel fotograaf
zondag 27 februari 2011, 15:42 door Elja Trum | 49.321x gelezen | 9 reactiesWanneer je al een tijdje bezig bent met je fotohobby krijg je om een gegeven moment zeker wel eens de vraag of je voor iemand een betaalde opdracht wilt doen. Altijd leuk om (een deel van) de kosten van je hobby te dekken. Wanneer je meer opdrachten krijgt zul je wellicht gaan denken aan het opzetten van je eigen bedrijfje als fotograaf, maar wat komt daar allemaal bij kijken?
Opzeggen van je huidige baan is wellicht een wat heftige stap om mee te beginnen. Zeker op momenten dat het wat minder met de economie gaat. In plaats daarvan zou je wellicht een dag minder kunnen gaan werken. Zo kun je op een voorzichtige manier je bedrijfje opzetten en uitbouwen zonder het risico helemaal zonder inkomen te zitten.
Fotografie in loondienst
Je hoeft natuurlijk niet direct je eigen bedrijfje op te starten wanneer je iets met fotografie wilt gaan doen. Je zou ook in loondienst kunnen gaan bij grotere bedrijven die zich met fotografie bezig houden. Voordeel is dat je zelf geen risico loopt en elke maand je loon gestort krijgt.
Daarbij is het waarschijnlijk erg leerzaam om in een professioneel bedrijf mee te draaien. Nadelen zijn er ook: je kunt niet zelf bepalen wat je wel en wat je niet doet en succesvol bezig zijn zie je niet direct terug in je inkomen.
Ondernemerschap
Het maken van mooie foto's alleen is niet voldoende om een succesvol bedrijfje te starten. Belangrijker is misschien wel het ondernemerschap. Er komt veel kijken bij het runnen van je eigen bedrijf. Hoe je jezelf in de markt weet te zetten is vaak belangrijker dan de daadwerkelijke kwaliteit van je foto's.
Daarbij is de fotografiemarkt aardig verzadigd. Er is veel concurrentie en er zijn veel amateurs op de markt die vaak net zulke mooie foto's kunnen maken. Je moet in je product en dienst iets onderscheidends aanbieden waardoor mensen voor jou kiezen.
De belangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is: waarom zou iemand bij mij iets willen kopen dat hij ook bij een ander kan aanschaffen? Als je op die vraag geen antwoord hebt, anders dan 'omdat ik goedkoper ben' kun je beter niet voor jezelf beginnen. De prijs is vrijwel nooit een doorslaggevend argument bij de keuze van een fotograaf. Eerder gaat het om kwaliteit, betrouwbaarheid en creativiteit.
Je eigen bedrijf starten
Voordat je daadwerkelijk een bedrijfje start is het goed om te kijken naar de haalbaarheid van je plannen. Daarvoor kun je een businessplan schrijven. Zeker als je voor je plannen geld van de bank nodig hebt is een businessplan nodig, maar ook als dat niet het geval is, is het slim om een plan uit te schrijven.
In veel gevallen kun je als fotograaf gelukkig aardig van start zonder een stevige lening. Heb je besloten je eigen bedrijf te starten dan kun je -na het bedenken van een bedrijfsnaam- op bezoek bij de Kamer van Koophandel om je in te schrijven. Bij de Kamer van Koophandel kunnen ze je ook gelijk inschrijven bij de belastingdienst.
Om betalingen te ontvangen en uit te voeren heb je een bankrekening nodig. In principe kun je daarvoor je privé bankrekening gebruiken. Het wordt dan echter wel lastig om onderscheid tussen je zakelijke en je privé transacties te houden. Een zakelijke bankrekening is daarom vaak verstandig. De kosten van een zakelijke rekening bedragen zo'n 100 tot 200 euro per jaar. Een tweede privérekening is een goedkopere optie, maar wordt door banken doorgaans niet gewaardeerd.
Boekhouding
Fotografie is een creatief vak. Het bijhouden van de boekhouding is iets waar veel fotografen liever niet teveel tijd aan besteden. Het is daarom slim een boekhouder in de arm te nemen die dit werk voor je uit handen neemt.
Maak bij de start van je bedrijf een afspraak om te horen wat de boekhouder van je verwacht en luister naar de informatie die hij je kan geven over aftrekposten en investeringen. Zo kun je voorkomen dat je onverwacht grote bedragen aan de belastingdienst moet overmaken en hij kan je tips geven voor het ordelijk bewaren van je betalingen en verstuurde facturen.
Als ondernemer moet je elk kwartaal BTW aangifte doen en aan het eind van het jaar een jaarrekening opstellen. Als je het goed bijhoudt is de BTW aangifte eenvoudig te doen, voor de jaarrekening is een boekhouder handig. Hij kent alle regeltjes en kan je zo vaak meer kosten besparen dan dat je voor zijn diensten betaalt.
Verzekeringen
Wanneer je voor je bedrijfje aan het fotograferen bent geldt je particuliere verzekeringspakket niet meer. Het is dus slim om hier ook even naar te kijken. Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering dekt je in tegen de schade die kan ontstaan bij het uitoefenen van je bedrijf. Bijvoorbeeld die dure vaas die je met je fototas omstoot terwijl je een bedrijfsreportage aan het maken bent.
Een apparatuurverzekering dekt de schade of diefstal van je fotoapparatuur en is als fotograaf ook een erg nuttige verzekering. Daarnaast kun je nog kijken naar rechtsbijstand, opstalverzekering (mits je een bedrijfspand hebt), beroepsaansprakelijkheidsverzekering en kredietverzekering. Niet alle verzekeringen zul je even hard nodig hebben, kijk dus goed naar de kosten en baten van een dergelijke verzekering.
Beroepsverenigingen
Als beroepsfotograaf kun je jezelf aansluiten bij een van de beroepsverenigingen. In België heb je de Nationale Vereniging van Beroepsfotografen en in Nederland zijn vier verschillende beroeps-verenigingen samen te vinden onder de naam Fotografen Federatie.
De verenigingen kunnen je helpen met juridisch advies, het opstellen van contracten, vragen over bijvoorbeeld auteursrecht en het gebruik van je foto door anderen, verzekeringen en perskaarten. Daarbij worden vaak ontmoetingsdagen en workshops georganiseerd. Het lidmaatschap bedraagt bij alle verenigingen zo'n 250 euro per jaar.
Samenwerking met collega fotografen is erg belangrijk, maar hoeft natuurlijk niet per se via een beroepsvereniging. Op internet zijn voldoende fora en weblogs te vinden waar je andere fotografen kunt ontmoeten en samen af kunt spreken. Van elkaar kun je veel leren.
Het is in elk geval verstandig met een paar lokale fotografen contact te zoeken. Jullie kunnen opdrachten waar de ander geen tijd voor heeft naar elkaar doorschuiven. Het is handig als je iemand kunt bellen om een opdracht over te nemen als je ziek bent.
Prijzen
Het vaststellen van de prijzen die je gaat rekenen kan nog voor heel wat hoofdbrekers zorgen. Een goed basis is om te kijken naar de kosten die je jaarlijks verwacht te hebben. Denk aan kosten voor huur van een pand, de afschrijving van je camera, computer en printer, kosten voor een website, verzekeringen, reclame uitingen en dergelijke.
Voeg daar vervolgens het bedrag aan toe dat je zelf wilt verdienen aan je werk. Je moet daar natuurlijk gewoon van kunnen leven en je moet niet vergeten dat je minimaal de helft kwijt bent aan belastingen (in de meeste gevallen 42% van wat je verdient) en bijvoorbeeld pensioenopbouw. Het bedrag dat je over houdt is in principe je netto inkomen.
Fotograaf Ron Rutgers heeft een handige excelsheet gemaakt waarmee je een inschatting van de kosten kunt maken en je bijbehorende uurtarief kunt berekenen. Er is op internet ook een overzicht met richtprijzen voor fotografen te vinden. Zorg voor heldere prijslijsten en leveringsvoorwaarden.
Wanneer je het kostenplaatje hebt gemaakt kijk je naar de hoeveelheid tijd die je in je eigen bedrijf stopt. Per uur of per dag gezien is er een minimaal bedrag dat je moet vragen om uit je kosten te komen. Houdt er rekening mee dat je nooit alleen maar betaalde uren kunt draaien, er gaat immers ook tijd verloren aan zaken waar je niemand een rekening voor kunt sturen. Vergeet bij een opdracht niet de tijd mee te rekenen die gaat zitten in het afwerken of afdrukken van de foto's.
Materiaalkeuze
Hoewel je met een goede amateurcamera (zoals een Nikon D60 of Canon 1000D) vaak net zulke fraaie foto's kunt maken als met een professioneel exemplaar, zijn amateurcamera's niet echt geschikt voor een professional. Een professionele camera geeft veel meer bedrijfszekerheid, omdat hij steviger in elkaar zit en veel duurzamer is. De honderden foto's die een amateur per jaar maakt, maakt een professional vaak binnen een week.
Bovendien moet de camera het altijd doen. In regen, bij 20 graden onder nul of tijdens een hittegolf. Een Nikon D300s of een Canon 60D is daarom vaak een goede investering. Een nog beter model kan natuurlijk ook, maar kijk vooraf of je de aanschafkosten ook echt voor jezelf kunt verantwoorden. Als professioneel fotograaf moet je ook altijd zorgen voor een back-up camera. Hier kan een wat goedkoper model van hetzelfde merk nog goed van pas komen.
Bovendien dien je als professional ook te beschikken over een variatie aan kwalitatief hoogwaardige objectieven. De objectieven zijn belangrijker dan de camerabody en hebben een groter effect op de eindkwaliteit van het beeld.
Afhankelijk van het type foto's dat je maakt kun je denken aan een korte zoom en een lange zoom, waarbij de lichtsterkte (minimaal diafragma van f/2.8 of f/4.0) van belang is. Dergelijke professionele objectieven kosten vaak duizend euro of meer per stuk. In duurzaamheid, betrouwbaarheid en kwaliteit zie je dit absoluut terug. Aanschaf is op die manier al snel te rechtvaardigen. Voorbeelden zijn de 24-70mm f/2.8 en 70-200mm f/2.8 objectieven van Canon of Nikon.
Daarbij hoort vaak ook een professionele flitser, waarmee je in de meeste omstandigheden indirect kunt flitsen. Let er bij aanschaf op of de flitser ook los van de camera te gebruiken is (eventueel met seperate triggers). Wie naast reportagefoto's ook studiofoto's wil gaan maken moet ook stevig investeren in een studioflitsinstallatie. Een basisset van een degelijk merk als Elinchrome of Broncolor begint bij zo'n 500 euro en kan gauw oplopen tot duizende euro's.
Focus
Fotografen die alles willen fotograferen wat maar voor de lens komt zullen zelden de top bereiken. Kijk waarin je goed bent en richt je bij je klantenwerving op doelgroepen die dat aan zal spreken. Voor het maken van trouwfoto's moet je jezelf al heel erg kunnen onderscheiden, want de (prijs)concurrentie daarin is wel heel erg groot.
Anderzijds moet je jezelf zeker in het begin ook weer niet te veel specialiseren, want dan kan de markt voor je werk te klein zijn. Het beste is een paar aandachtsvelden te kiezen waarin je goed bent en waarin je jezelf verder wilt bekwamen. Al werkend kom je er dan vanzelf achter in welke richting je werk zich gaat ontwikkelen.
Omdat je moet kunnen laten zien hoe goed je bent is het opbouwen van een kwalitatief hoogwaardig portfolio belangrijk. Uiteraard hoor je als fotograaf ook een website te hebben. Je website moet er net zo professioneel uitzien als het werk dat je wilt gaan maken.
Ook voor je website geldt: richt je op een specifieke doelgroep. Maak desnoods meerdere websites voor de verschillende doelgroepen. Iemand die op zoek is naar een bruidsfotograaf zal eerder kiezen voor iemand die zich daarin gespecialiseerd heeft dan voor iemand die daarnaast ook bedrijven, producten en evenementen zegt te fotograferen. Bovendien moet je ook verschillende mappen -naar onderwerp- onder de arm kunnen hebben op het moment dat je met een toekomstige klant gaat praten.
Going pro
Wanneer je goed doordacht te werk gaat is het als amateurfotograaf erg leuk om hier je geld mee te gaan verdienen. Denk goed na voordat je de stapt neemt om professioneel fotograaf te worden. Foto's maken in opdracht is wellicht minder leuk dan de foto's die je voor jezelf maakt. Ook komt er, zoals in dit artikel wel duidelijk wordt, veel meer bij kijken dan alleen maar het fotograferen zelf. Laat dat je niet tegenhouden om van je hobby je beroep te maken, maar zorg dat je alles van te voren goed doorgedacht hebt.
Meer informatie
- Kamer van Koophandel
- Belastingdienst
- Lancelots
- Startbedrijf.nl
- Sprout
Dit artikel is eerder verschenen in Zoom Magazine.
Wil jij ook gave foto's maken?
Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.14 dagen gratis fotografiecursussen kijken
Over de auteur
Elja Trum is oprichter van Photofacts, online fotografiecursussite Photofacts Academy en het blog Teslafacts. Hij schrijft sinds 2006 over fotografie. Elja is ook auteur van boeken over zwart-witfotografie, flitsfotografie en portretfotografie.
9 reacties
-
PehrG schreef op maandag 28 februari 2011 om 17:42 | reageer
Laat ik dan maar de erste zijn die reageert. Het onderwerp spreekt veel bezoekers aan, zo blijkt elke keer. Maar het komt nu wel erg vaak aan bod. Veel nieuws biedt het ook niet meer. Misschien wordt het nu eens tijd voor een verhaal van een fotograaf die vertelt wat een fotograaf een succesvol fotograaf maakt. En of de overstap naar video nu niet meer voor de hand ligt. De informatie over administratie en kostprihjzen is hier nu vaak genoeg besproken. Maar misschien blijven kijkers van Photofacts hier wel van smullen.
-
dvfotografie schreef op maandag 28 februari 2011 om 21:32 | reageer
...ik vind het in ieder geval nog steeds interessant!
-
gast schreef op maandag 28 februari 2011 om 22:49 | reageer
@PehrG: Dat verhaal heb ik al vaak hier in de reacties aangegeven: Er zijn teveel mensens die foto's maken (zoals Joost een collega fotograaf zo mooi omschrijft) en die zichzelf dan fotograaf noemen. Een echte fotograaf moet ook een goede ondernemer zijn anders zul je nooit succesvol zijn en er nooit een boterham mee kunnen verdienen.
-
Dustin schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 10:25 | reageer
Ik ben toevallig al enige tijd bezig met een boek over dit onderwerp. Het zit nog in de conceptfase. Zelf was ik van mening dat veel amateurfotografen dit een interessant onderwerp vinden. Mocht ik lekker op weg zijn dan laat ik het wel weten. Misschien dat het interessant is voor Photofacts.
-
Richard schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 16:57 | reageer
Mag ik dan toch een verbetering aanbrengen. Een jaarverslag is voor een eenmanszaak niet aan de orde. Kost bovendien onnodig veel geld.
Blijft altijd een boeiend onderwerp. -
PehrG schreef op dinsdag 1 maart 2011 om 17:34 | reageer
@Dustin. Je hebt helemaal gelijk. Een professional moet zijn vak verstaan en een goed ondernemer zijn. Maar dan gaat het om meer dan hier tienmaal in twee jaar is aangeroerd. Niet alle klanten betalen vlot, of gaan discussiëren over het product. Marketing kost veel aandacht, tijd en geld. Het feit dat een bericht in twee dagen zoveel meer bezoekers trekt dan gebruikelijk wijst er wat mij btreft op dat Photofacts wordt bezocht door amateurs die er van dromen een eigen fotobedrijfje op te kunnen zetten. Moeten ze vooral doen, maar met de elementaire tips van Elja e.a. ben je er nog lang niet. Zeker niet in een tijd waarin de vraag naar fotografie is veranderd en veel print naar web verschuift en foto langzaam plaats maakt voor video. En kijk naar Ela zelf. Hij is niet erg als fotograaf actief, maar heeft Photofacts als bij-zaak en zelfs die bij-zaak bestaat uit verschillende winkels, van 'gear' tot 'blogfacts'. En heel veel fotografen verdienen hun boterham inmiddels met het geven van workshops, met fotografie als beleg.
Je moet als ondernemer goed nadenken over de business en het business-model. -
Adelaar schreef op donderdag 3 maart 2011 om 13:21 | reageer
ik ben 5 november van start gegaan als professioneel fotograaf, een ondernemersplan geschreven, laten toetsen op haalbaarheid en fiat gekregen. Die laatste stap is volgens mij essentieel om toekomst perspectief te houden. Er lopen al opdrachten binnen maar het is bikkelen de eerste tijd. Branding is tegenwoordig heel belangrijk evenals social media een steeds grotere rol gaat spelen. Tip; laat diverse (professionele) collega's naar je werk kijken en vraag of het kans van slagen heeft.
-
Fotograaf Nijmegen schreef op dinsdag 10 januari 2012 om 09:16 | reageer
Iemand die de foto's maakt is de fotograaf? Nee, er blijkt veel meer nodig om als fotograaf je diensten te verlenen. Een kritische noot die hoort bij dit artikel... is dat je voordat je gaat investeren in body's, lenzen, apparatuur (en vooral ook tijd) je eerst goed moet inschatten of het de investering wel waard is...Krijg je voldoende opdrachten om binnen afzienbare tijd je apparatuur terug te verdienen? En daarnaast moet je als fotograaf in eigen levensonderhoud kunnen voorzien...afschrijven op apparatuur, kosten voor marketing, verzekeringen, etc etc etc...heb je dan nog wel plezier van je hobby?
-
fabianviester schreef op woensdag 8 februari 2017 om 20:18 | reageer
Mooi artikel Elja!
Groet,
Fabian
www.fabianviester.nl
Deel jouw mening
Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.
Ook interessant
-
Rekening houden met compositie als er geen tijd voor is
door Nando Harmsen
-
Hoe start je met Lightroom Classic?
door Nando Harmsen
-
Luminar nu ook beschikbaar voor op de iPad
door Elja Trum
-
Hoe factureer je jouw fotodiensten?
door Wilmar Dik
-
Help mee: Meer verdienen met fotografen in de culturele sector
door Wilmar Dik
-
De waarde van beeld. Hoe staat de fotografie markt ervoor?
door Wilmar Dik
Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox
44.299 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via
Elja Trum
Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!
Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over PhotofactsGratis eBook: Fotograferen van Kinderen
Mis dit niet: Tips voor adembenemende familiekiekjes!
Ontdek 25 praktische tips waardoor je prachtige foto's van je (klein)kinderen kunt maken. Je krijgt van mij ook wekelijks nieuwe fotografietips per mail.