Hoe krijg je diepte in een foto?

maandag 6 augustus 2018, 16:32 door Michelle Peeters | 21.212x gelezen | 19 reacties

Hoe vaak gebeurt het niet dat je overweldigd wordt door een adembenemend mooi landschap, je de camera bovenhaalt en enthousiast begint te fotograferen. Maar dan blijken die fantastische indrukken totaal niet over te komen op de foto.

Heb je iets verkeerd gedaan? Eigenlijk niet, je wilde jouw impressies zo goed mogelijk vastleggen en toch ging er iets fout.

Bedenk dat een foto een tweedimensionale weergave is en dat het landschap als een plat vlak wordt weergegeven. Om toch de illusie van diepte aan te brengen is het vaak beter om een onderwerp op de voorgrond te plaatsen. Dat kan een boom zijn, een steen, een muurtje...

Je moet in dat geval wel dichter bij het onderwerp in de voorgrond gaan staan en het liefst werken met een groothoekobjectief.

Andere methodes om diepte in je foto te krijgen zijn:

1. Perspectief

Maak gebruik van zichtbare of denkbeeldige lijnen. Strakke of zichtbare lijnen vind je vaak in stedelijke gebieden. Denk hierbij aan wegen, daken van huizen, gebouwen of bruggen. In de natuur komen strakke lijnen namelijk minder vaak voor, maar ook daar zijn lijnen te vinden.

Natuurlijke lijnen
Zowel een daadwerkelijke streep -bijvoorbeeld een afrastering- als een denkbeeldige -bijvoorbeeld langs een rij mensen- volstaat. Je kunt ook denken aan een horizon, de begrenzing tussen water en land of de lijnen van een schaduw.

Denkbeeldig kun je lijnen tussen verschillende voorwerpen trekken, bijvoorbeeld tussen meerdere bomen of een rij stenen.

Natuurlijke lijnen
De lijn hoeft niet kaarsrecht te zijn; een foto van een landweggetje dat slingerend in de verte verdwijnt, roept ook een groot gevoel van diepte op.

Ons oog is gevoelig voor diagonaallijnen; een lijn die van links- of middenvoor naar de rechterkant van de foto loopt, trekt de blik als het ware het beeld in. Als je een foto bekijkt, volgt je oog vanzelf deze richtingaanwijzer.

Weglopende lijnen in rechter onderhoek

2. Voorgrond

Door iets op de voorgrond te plaatsen creëer je diepte in je landschapsfoto's. Vooral als de kleur van hetgeen je in de voorgrond zet een beetje afwijkt van de achtergrond.

Als dat grote voorwerp in de voorgrond ook nog de begrenzing vormt van de onderkant van je foto zit je helemaal goed.

Groot voorwerp in de voorgrond

3. Middengedeelte

Zorg voor een middengedeelte met minder grote voorwerpen, waartussen doorkijk naar de lichtere achtergrond moet zitten.

Een helder beeldelement in de verte krijgt vanzelf de aandacht van ons oog. Licht aan het einde van de tunnel, een open plek in een donker bos, een kamerdeur die een streep licht binnenlaat: echte blikvangers.

Door bewust de voorgrond donker te laten, ontstaat een prettige spanning op de foto.

Middengedeelte met doorkijk naar achtergrond

4. Contrast

Licht en schaduw laten zich vaak niet erg sturen. Toch is juist het contrast tussen lichte en donkere partijen (of tussen voor- en achtergrond) een effectief hulpmiddel om een foto levendiger te maken en meer diepte te geven.

Grote contrasten komen naar voren. Gebruik op delen die op de achtergrond staan (of op de achtergrond zelf) minder sterke contrasten.

Flinke contrasten kunnen een foto meer diepte geven

5. Scherptediepte

Een andere manier om meer diepte in je foto te krijgen, is het werken met geringe scherptediepte. Hoe groter het scherpteverschil tussen je onderwerp en de achtergrond, hoe meer het onderwerp ervan 'los' zal komen.

Een groot diafragma (klein getal) zorgt voor een wazigere achtergrond. En daarnaast hebben ook de brandpuntafstand en de afstand tot de achtergrond hier invloed op. En tot slot werkt de mate van inzoomen ook mee bij het creëren van een onscherpe achtergrond.

Wil je weten hoe dat ook al weer precies werkt? Bekijk dan ook het artikel Diafragma; controle over scherptediepte.

Geringe scherptediepte

6. Plastische verlichting

Bij lage zonnestand, bijvoorbeeld 45 graden van links (zijlicht), krijg je lange schaduwen. Het zorgt ervoor dat vormen beter te zien zijn. Dit wordt ook wel een plastische verlichting genoemd. Met deze belichting kun je diepte suggereren..

Plastische verlichting

7. Donker of felgekleurd

Plaats iets donkers of gekleurds in de voorgrond. Om een driedimensionaal voorwerp of een driedimensionale ruimte op het platte vlak af te beelden, zodat een suggestie van diepte wordt gewekt, werken schilders vaak met kleuren en contrasten.

Onderwerp met felle kleuren tegen neutralere kleur achtergrond
Warme kleuren komen, net als lichte kleuren, naar voren ten opzichte van koele respectievelijk donkere kleuren. Door in de achtergrond minder felle of lichtere kleuren te gebruiken dan in de voorgrond, haal je je hoofdonderwerp naar voren.

Zwart of donker voorwerp op de voorgrond

Meer tips?

Heb jij meer tips om diepte te creëren in je foto?
Laat het vooral weten in de reacties!

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

19 reacties

Betty-Lou Luijken schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 14:40 | reageer
Ik wil niet muggenziften en ik begrijp dat het hier om een ander onderwerp gaat, maar wat mij opvalt, is dat de vogels wel bijna allemaal in het midden staan of zelfs de ruime in de kijkrichting kleiner is dan de ruimte achter de vogel. Qua compositie zou het dus nog wel beter kunnen. Je hoeft je natuurlijk niet altijd aan de regels te houden, maar dan moet het wel een doel hebben en dat zie ik hier niet. Dat kan natuurlijk aan mij liggen, maar dan hoor ik graag de reden.

Michelle Peeters schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 14:44 | reageer
@Betty-Lou: die ruimte in de kijkrichting is een compositieregel waar ik zelf vaak van afwijk. Als je het onderwerp maar niet echt 'opsluit' in het kader vind ik het niet zo'n probleem. En daarnaast is het een hele kunst om een vliegende of in beweging zijnde vogel goed te kaderen.. Je bent vaak al blij als je hem er scherp op hebt! Wat ruimer kaderen is wel veiliger!

Betty-Lou Luijken schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 14:53 | reageer
@Michelle: Het gaat hier niet om vliegende vogels. Ik begrijp dat dat niet altijd even gemakkelijk is, maar de papegaaiduikers en de meeuw zitten gewoon ergens en dan begrijp ik alleen bij de foto van de papegaaiduiker met de visjes in de snavel, die de kop laag houdt en naar je toe komt lopen waarom die in het midden staat. Bij de andere foto's had ik een andere keuze gemaakt, maar dat is natuurlijk persoonlijk.

Michelle Peeters schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 14:56 | reageer
@Betty-Lou: bij deze gekozen fotoreeks (allemaal op de Farne eilanden gemaakt) heb ik inderdaad de 'regel van derden' maar weinig toegepast! Deze selectie is puur en alleen ter illustratie van het onderwerp (hoe krijg je diepte in je foto's).

Denny schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 16:56 | reageer
De fotoreeks gaat niet over compositie maar over diepte in je foto’s verkrijgen. Die theorie heb je goed duidelijk kunnen maken met deze foto’s. Duidelijk uitgelegd en daar heb ik wat aan. Dank je wel !

Lauran van Schilt schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 16:57 | reageer
Pfffff.....toch zo'n hekel aan die betweters. Je foto's zijn gewoon goed Michelle.

Michelle Peeters schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 17:03 | reageer
@Lauran: discussie is prima hoor, dat is alleen maar leerzaam!

Betty-Lou Luijken schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 17:04 | reageer
@Lauran: Waarom toch altijd meteen zo defensief. Ik wilde niet betweterig doen, maar constateerde gewoon iets en een fotograaf is nooit klaar met leren.
@Denny: Ik schreef duidelijk dat ik begreep dat het niet over compositie gaat, maar ben wel van mening dat ook aan andere onderdelen van de fotografie moet denken bij welk artikel je ook schrijft. Ik weet zeker dan Michelle het niet als een aanval op haar fotografie heeft gezien en zo was het ook niet bedoeld.

Michelle Peeters schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 17:09 | reageer
@Betty-Lou: ik vind het absoluut geen probleem hoor! Ik weet nu in ieder geval dat het artikel goed bekeken werd! En inderdaad, de gekozen foto's moesten illustreren hoe je diepte in je foto's krijgt, dan komen andere (compositie-)technieken even wat op de achtergrond te staan. Ik ben overigens ook geen absolute voorstander van het consequent toepassen van die compositie-technieken. Soms is het juist leuk om daar recht tegenin te gaan.

Lauran van Schilt schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 17:40 | reageer
@Betty-Lou: u stelt mij de vraag waarom toch altijd zo defensief. Ik kan me niet herinneren ooit met u een discussie te hebben gehad. Sterker nog: ik ken u niet eens. Wel heb ik even de moeite genomen om naar uw foto's te kijken. En met alle respect: ze blinken niet bepaald uit qua scherpte. Zeker geen slechte foto's maar geen uitblinkers. Maar om toch on-topic te blijven geven de foto's van Michelle goed weer waar het hier om gaat. Respect en groet !

freewilly schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 17:44 | reageer
Knap artikel en ook mooie foto's...zelfs in het midden wat volgens mij kan.

Michelle Peeters schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 17:49 | reageer
@Freewilly: onderwerp in het midden 'mag' zeker! Dat is je eigen, vrije keuze. Zeker als de omgeving qua diepte en afgronden genoeg te bieden heeft. Bij die foto met die plastische verlichting (die meeuw op het paaltje) had het wel anders gekund eventueel. Maar ook daar vind ik het zelf niet echt storend. Als daar aan de linkerkant iets bijzonders te zien zou zijn geweest, had je de vogel aan de rechterkant kunnen positioneren. Maar dat was niet het geval.

Toni De Groof schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 20:40 | reageer
Even iets anders nu. Ik overweeg volgend jaar naar de Farne eilanden te gaan voor een dag of 6 à 7. Alleen. Is dat te doen?
Ik wil niet zelf rijden. Twee vraagjes: waar zou ik best logeren en is er voldoende openbaar vervoer?

Michelle Peeters schreef op dinsdag 7 augustus 2018 om 22:40 | reageer
@Toni: ja hoor, dat is zeker te doen! Je boekt een boot van IJmuiden naar Newcastle (liefst met de auto, anders is de rest van de reis ook wel met OV te doen, er rijden bussen) en je rijdt in een uurtje tijd naar Seahouses. Van daaruit kun je een boottrip regelen naar de eilanden. Komend jaar ga ik er met een groep fotografen heen. Als je wilt kun je aansluiten. Ik heb zelf in Alnwick een onderkomen gezocht. Mooi landelijk, op een half uurtje rijden van Seahouses. In Seahouses zijn ook voldoende onderkomens te vinden. Een auto is wel praktisch want heel Northumberland is prachtig. Perfect ook om de melkweg te fotograferen want zeer donker!

Ronald Boot schreef op woensdag 8 augustus 2018 om 00:04 | reageer
Ik vond het een prima uiteenzetting waarbij je echt niet kritisch hoeft te kijken naar een compositie.. het verhaal is duidelijk en de foto’s ter illustratie ook..
Ik fotografeer maar een jaartje of 6 en blijf gelukkig bij-leren.
Bedankt voor dit artikel!

Toni De Groof schreef op woensdag 8 augustus 2018 om 08:30 | reageer
Waar vind ik meer info over die trip die jij organiseert?

Michelle Peeters schreef op woensdag 8 augustus 2018 om 10:39 | reageer
@Tony: die komt op niet al te lange termijn op mijn site te staan.

jlmeijndert schreef op dinsdag 14 augustus 2018 om 13:55 | reageer
Ik wil graag weten welke scherpstelling is gebruikt bij de eerste foto (de twee vogels)

Michelle Peeters schreef op dinsdag 14 augustus 2018 om 13:59 | reageer
@Jilmeijndert: single focus, met één scherpstelpunt in het midden.

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Masterclass Landschapsfotografie met Bas Meelker

Cursus Natuurfotografie in Nederland met Rob Dijkstra

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.187 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts